محمدحسین محمددوست_ کارشناس مسائل اجتماعی و فرهنگی، در یادداشتی اختصاصی به تشریح نقش کلیدی مساجد در شرایط بحرانی مانند جنگ و همچنین زندگی روزمره جامعه ایرانی پرداخت. وی با اشاره به جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، گفت: «مساجد در آن دوران فراتر از یک مکان عبادی عمل کردند و به پایگاه‌های حیاتی برای حمایت و تقویت جامعه تبدیل شدند.»
حمایت از رزمندگان و تقویت روحیه دفاعی
«در دوران جنگ، مساجد به مراکزی برای جمع‌آوری کمک‌ها و حمایت همه‌جانبه از رزمندگان بدل شدند. این مکان‌ها نه تنها محل عبادت بودند، بلکه نقش محوری در سازماندهی نیروهای داوطلب، جمع‌آوری کمک‌های مالی و تأمین تجهیزات لازم ایفا کردند. همچنین، سخنرانی‌ها و جلسات مذهبی در مساجد، پشتیبانی روانی و معنوی از رزمندگان را بر عهده داشتند.»
تربیت نسل ایثارگر و ترویج فرهنگ مقاومت
«مساجد در طول جنگ به کانون‌های تربیتی تبدیل شدند که در آنها ارزش‌های ایثار، فداکاری و مقاومت در میان جوانان نهادینه شد. با برگزاری سخنرانی‌ها و برنامه‌های فرهنگی، نسل جدیدی از مدافعان کشور پرورش یافتند که با انگیزه‌ای راسخ از ارزش‌های اسلامی و ملی، به میدان نبرد رفتند.»
امدادرسانی به آسیب‌دیدگان و آوارگان
«در زمان جنگ، مساجد به پناهگاهی امن برای آوارگان و آسیب‌دیدگان تبدیل شدند. توزیع غذا، لباس و ارائه خدمات پزشکی و روانشناختی از جمله فعالیت‌های کلیدی این مراکز بود.»
تقویت همبستگی اجتماعی و وحدت ملی
«مساجد در طول جنگ نقش بسزایی در حفظ و تقویت همبستگی اجتماعی داشتند. این مکان‌ها بستری برای گردهمایی مردم از اقشار مختلف بودند و نمازهای جماعت و مراسم جمعی، حس اتحاد و برادری را در میان مردم تقویت می‌کردند.»
کانون فعالیت‌های فرهنگی و هنری
«مساجد در دوران جنگ همچنین نه تنها به امور مذهبی محدود نشدند، بلکه به مراکزی برای فعالیت‌های فرهنگی و هنری نیز تبدیل شدند. میزبانی نمایشگاه‌های هنری، شب‌های شعر و اجراهای موسیقی سنتی، به حفظ و ترویج میراث فرهنگی ایران کمک شایانی کرد.»
نقش مساجد در زندگی روزمره جمهوری اسلامی ایران
«در جمهوری اسلامی ایران، مساجد فراتر از یک مکان عبادی، به عنوان کانون‌های اجتماعی و فرهنگی مهمی عمل می‌کنند. این مراکز در کنار ارائه خدمات مذهبی، نقش‌های کلیدی زیر را ایفا می‌کنند:
1. تربیت نسل‌های متعهد: از طریق برنامه‌های آموزشی و سخنرانی‌ها، ارزش‌های اسلامی و اخلاقی در میان جوانان پرورش می‌یابد.
2. ترویج ارزش‌های اسلامی: مساجد با برگزاری نمازهای جماعت و برنامه‌های فرهنگی، پیوند مردم با اعتقادات و سنت‌های اسلامی را تقویت می‌کنند.
3. تقویت وحدت ملی: مساجد بستری برای گردهمایی مردم از اقوام و مذاهب مختلف هستند و به ایجاد درک متقابل و احترام به تنوع فرهنگی کمک می‌کنند.
4. مشارکت در امور جامعه: مساجد میزبان جلسات بحث و گفتگو در مورد مسائل اجتماعی و سیاسی هستند و به افزایش آگاهی و مشارکت شهروندان در تصمیم‌گیری‌های جامعه کمک می‌کنند.»
«مساجد در جمهوری اسلامی ایران نه تنها مکان‌هایی برای عبادت، بلکه کانون‌های مهمی برای حمایت اجتماعی، تربیت نیرو، ترویج فرهنگ و تقویت همبستگی و وحدت ملی هستند. نقش آنها در زمان بحران جنگ و زندگی روزمره، نشان‌دهنده جایگاه محوری این مراکز در جامعه ایرانی است.»
«در شرایط حساس فعلی، مساجد باید بیش از پیش نقش محوری خود را ایفا کنند. با برگزاری برنامه‌های حمایتی، فرهنگی و معنوی، می‌توان وحدت ملی را تقویت و از مردم در برابر چالش‌های پیش‌رو حمایت کرد. مساجد به عنوان قلب تپنده جامعه، می‌توانند با ایجاد همبستگی و امید، نقش کلیدی در عبور از بحران‌ها ایفا نمایند.»
در پایان می‌توان گفت، «امروز بیش از هر زمان دیگری، نیازمند فعال‌سازی ظرفیت‌های مساجد هستیم تا با تقویت روحیه مقاومت و ایثار، جامعه را در مسیر پیشرفت و استقامت هدایت کنند.»
نویسنده: دکتر محمدحسین محمددوست
